PSONI Koło w Jarosławiu

 

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Jarosławiu jest organizacją pozarządową, niedochodową i samopomocową. Powołali ją w 1983 roku rodzice osób z niepełnosprawnością intelektualną, żeby tworzyć takie warunki do życia i rozwoju swoich dzieci, aby ich życie było dobre, pełne i udane. Także dla samych siebie – by przemieniać swoje wyjątkowe doświadczenie związane z wymagającym rodzicielstwem, w gotowość niesienia wsparcia i działanie na rzecz innych osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. To się w Jarosławiu spełniło i wciąż się spełnia! Po ponad 40 latach możemy śmiało powiedzieć, że wydarzyło się coś ważnego i dobrego. PSONI Koło w Jarosławiu prowadzi dziś prawie pełny system różnorodnych placówek i form pomocy oraz aktywności, które są adresowane do dzieci, młodzieży, dorosłych osób z niepełnosprawnościami, a także do ich najbliższych. Efekty pracy wielu współpracujących z organizacją osób – rodziców, profesjonalistów, przedstawicieli instytucji, urzędów i niezawodnych przyjaciół przerosły nawet najśmielsze marzenia założycieli Stowarzyszenia.

Co by było dzisiaj, gdyby przed laty założycielom ruchu rodziców w Jarosławiu zabrakło odwagi i determinacji do realizacji marzeń o lepszym życiu? Co by było dzisiaj, gdyby organizacja zatrzymała się po uruchomieniu pierwszej placówki w 1993 roku, którą był Ośrodek Rehabiliacyjno - Edukacyjno - Wychowawczy? Co by było dzisiaj, gdyby zabrakło wiary w możliwości dorosłych osób i nie powstałby w 2007 roku Zakład Aktywności Zawodowej? Co by było dzisiaj, gdyby zabrakło PSONI? Zapytani o to rodzice osób z niepełnosprawnością intelektualną odpowiadali krótko: „…nawet nie chcę myśleć”, „Bez PSONI nie przetrwalibyśmy”, „To byłoby bardzo źle dla wielu, wielu osób”.

Te odpowiedzi wydają się teraz oczywiste – PSONI Koło w Jarosławiu wspiera codziennie blisko tysiąc dzieci, młodzieży i dorosłych z terenu powiatu jarosławskiego, przeworskiego, lubaczowskiego, leżajskiego i przemyskiego. Prowadzi 20 placówek, zlokalizowanych w 24 miejscach. Zapewnia codzienny specjalistyczny transport do placówek i z powrotem do domów 300 osobom. W Stowarzyszeniu pracuje 620 osób: nauczyciele, psycholodzy, logopedzi, neurologopedzi, opiekunowie, pielęgniarki, fizjoterapeuci, terapeuci zajęciowi, trenerzy pracy, indywidualni asystenci, kadra obsługowa, inni. PSONI pomaga dzieciom już od narodzin, gdy potrzebna jest diagnoza i wieloprofilowa rehabilitacja, daje możliwość realizacji obowiązku szkolnego, w tym w szczególności dzieciom i młodzieży z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, zapewnia edukację przygotowującą do pracy a po jej zakończeniu ciągłość w opiece i rehabilitacji w różnego rodzaju placówkach dziennych. PSONI Koło w Jarosławiu tworzy miejsca pracy chronionej dla osób, które nie miałyby szansy na jej podjęcie na otwartym rynku (obecnie zatrudnia 270 osób z niepełnosprawnościami). Jednocześnie ma ofertę dla tych, którzy przy wsparciu trenerów są gotowi wejść na otwarty rynek pracy - dzięki zatrudnieniu wspomaganemu 220 osób z niepełnosprawnościami podjęło zatrudnienie. Stowarzyszenie prowadzi indywidualną asystencję, treningi mieszkaniowe przygotowujące do samodzielnego życia oraz Mieszkanie Wspomagane i Centrum Opiekuńczo Mieszkalne, będące dla osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną miejscem ich stałego zamieszkania. PSONI to wiele działań innowacyjnych, wykraczających poza aktualny paradygmat myślenia o wspieraniu osób z niepełnosprawnością. Wśród nich: Kręgi Wsparcia, czyli społeczna sieć przyjaznych ludzi dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na czas, kiedy pozostaną bez rodziców, opiekunów gdy już żyją samodzielnie. Także self-adwokatura i Radio SoVo, które przełamują wiele stereotypów dotyczących tego, co osoby mogą robić, a czego nie oraz pozwalają na wypowiadanie się o swoim życiu przez same osoby z niepełnosprawnością intelektualną, a nie tylko przez ich rodziców, czy specjalistów. PSONI Koło w Jarosławiu inicjuje i organizuje różnorodne, integrujące wydarzenia, w tym cykliczne (np. obchody Dnia Godności Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną), kulturalne, sportowe, naukowe adresowane nie tylko do lokalnej społeczności. Współpracuje przy tym z wieloma instytucjami, czego najlepszym przykładem jest Teatr Cienie funkcjonujący przy Jarosławskim Ośrodku Kultury i Sztuki.

Dla rodziców PSONI to nadzieja, poczucie, że nie są sami w swojej życiowej drodze, to oparcie, to świadomość, że ich dziecko jest kimś wartościowym, że ma przyszłość, bo jest wśród ludzi doceniających jego niepowtarzalność i zaangażowanych na rzecz jego teraźniejszości i przyszłości. Także wytchnienie od codziennych obowiązków i możliwość społecznego zaangażowania się w Stowarzyszeniu na rzecz własnego dziecka i innych.

Stowarzyszenie to ludzie. Osoby doświadczające niepełnosprawności, ich rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, a także pracownicy. Gdyby zabrakło PSONI nie byłoby dziś tak wielu miejsc pracy w Jarosławiu i Oleszycach, a to przecież nie tylko aspekt zarobkowy czy dobra atmosfera w wypełnianiu codziennych obowiązków, ale też rozwój osobisty – nowe kompetencje, wiedza i doświadczenie. Pracownicy PSONI kształcą się korzystając ze wsparcia organizacji w tym zakresie. Dzisiaj w wielu placówkach publicznych czy prywatnych z sukcesem realizują się zawodowo osoby, które nabierały umiejętności właśnie w Stowarzyszeniu, pracując, odbywając staże czy praktyki studenckie. Warto podkreślić, że po latach, przekłada się to znacząco na dostępność i jakość pomocy bardzo wielu osobom z niepełnosprawnościami na terenie całego województwa.

Stowarzyszenie realizuje zadania publiczne i jest w tym sprawdzonym partnerem dla samorządów. W ślad za każdą formą prowadzonej przez PSONI działalności do samorządów i do lokalnych przedsiębiorców z wielu branż trafiają środki finansowe, które „pracują lokalnie”. Stowarzyszenie stale inwestuje w infrastrukturę, dba o przekazane przez miasto budynki, buduje nowe obiekty, pozyskuje środki na nowe projekty, czemu towarzyszy stały wzrost zatrudnienia. Jarosław regularnie odwiedzają przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz samorządowcy z całego kraju i innych państw, poszukujący dobrych praktyk. Dzięki współpracy z PSONI samorządy są postrzegane jako społecznie zaangażowane, co w istotny sposób wpływa na wizerunek miasta i powiatu i co jeszcze ważniejsze na społeczny klimat wobec osób doświadczających niepełnosprawności.

Misją PSONI jest dbanie o godność, szczęście i jakość życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, ich równoprawne miejsce w rodzinie i w społeczeństwie oraz
wspieranie ich rodzin we wszystkich obszarach życia, a zwłaszcza w ich gotowości niesienia pomocy innym. Dzisiaj jesteśmy w dużo lepszym miejscu niż 40 lat temu – świat jest bardziej dostępny dla osób z niepełnosprawnościami, choć pozostało jeszcze wiele do zrobienia.

Mariusz Mituś         
Przewodniczący Zarządu   
PSONI Koło w Jarosławiu